Kaynaştırma harfi

Nomulide kaynaştırma harfi mevcuttur. Bu harf “h” harfidir ve iyelik eklerinde kullanılır isim birleştirirken kullanılmaz. Misal ba’o(baba) ve ahato(kız kardeş) kelimelerinin birleşiminden ba’ahato(hala) oluşur. bu oluşumda kaynaştırma harfi kullanılmaz yani “bahahato” olmaz.

Kaynaştırma zamirlerde olur demiştik. Misal taşınabilir kelimesinin fiil hali “deşateblire” kelimesidir. Direkt olarak “o taşınabilir” manasına gelir. Bunu sıfat yapmak için “deşatebla” denir. çünkü “o”  bir zamirdir kaynaştırma harfleri de zamirlerin daha iyi kullanılabilmesi içindir. Misal beni oku diyeceğiz “legia” oku demektir. Beni oku demek içinse “legiahon” denir. hakeza kaynaştırma harfi vezin sisteminde de kullanılıyor. Misal legi=okumak fiili vezinli olarak okuyan yapmak için “namil” ölçüsü var fakat legi’de 2 sessiz harf var o zaman okuyan demek için “lagiho” demek lazımdır. Kaynaştırma harfi bu denli işe yarar bir harftir. Eskiden nomulide kaynaştırma harfi “m” harfiydi lakin kullanışlı değildi bu sebeple kaldırılmıştı. Lakin şimdi “h” harfi var ve değiştirilmeyecek.

Diğer kaynaştırma harfiyse “v” harfidir bu harf sadece edat ve bağlaçlarda kullanılabilir. Edattan veya bağlaçtan sonraki kelime veya önceki kelime sesli harfle başlıyor ve bitiyorsa edatın veya bağlacın şekline göre edat yahut bağlaç sesli harfle başlıyorsa edat veya bağlacın önüne “v” eklenir şayet edat veya bağlaç bu durumda sessizle başlayıp seslide bitiyorsa sonuna “v” eklenir. Şayet edat ve bağlacın başlangıcı ve sonu sesliyse başına da sonuna da bu ekleme yapılır. Karışık mı oldu? Evet lakin örnekle anlatalım;

Misal nomulide “ve” bağlacının karşılığı “an” bağlacıdır. “alara ve ayşe” kelimesini ele alalım bunun nomulicesi kaynaştırma harfi kuralına göre “alara van aişe” olur.

Aynısını “ile” bağlacının karşılığı olan “ela” ile yaparsak kural gereği “alara velav aişe” olur.

Alara yerine ahmet olursa “ahmet elav aişe” olur.

Ayşe yerine şevket olursa “alara vela şevket” olur.

Lakin alara yerine ali olursa “velav” olmaz çünkü “i” harfi mürai bir harftir hem sessizdir hem seslidir ve kaynaştırma harflerinden “i” harfi muaftır. ayrıca “i-” ile başlayan edatlar ve bağlaçlar kaynaştırma harfinden  muaftır.

Log out of this account

Leave a Reply