sıfat cümleleri “A” harfiyle biter.
3.1) sıfattan isim, sıfat fiil yahut tamlama sistemi
Tamlama sistemini şimdi basit ölçülerle daha hızlı bir biçimde tanıyacağız. Örneğin “boyadığım duvar”, “yazdığım yazı” bir tamlamadır. “Ben duvar boyuyorum” deyince normal bir cümle kurmuş olursunuz. “boyadığım duvar” deyince o duvardan bahsetmiş olursunuz. Her zaman tipi için tanıtımları yapalım şimdi:
3.1.1) görülen, öğrenilen geçmiş zaman tipleri, geniş zaman tipleri, şimdiki zaman tipleri için:
Normal | Normalin anlamı | Tamlamalı | Tamlamalının anlamı |
Mi pinjite muro | Ben duvar boyadım | Mia pinjita muro | Boyadığım duvar |
Mi umire manjo | Yemek yaparım | Mia umita manjo | Yapar olduğum yemek |
Mi pedegore vihez | Yolda koşuyorum | Mia pedegita viho | Koşuyor olduğum yol |
Mi vidimte visto | Manzara görmüştüm | Mia vidita visto | Görmüş olduğum manzara |
Nino pinjite muro | Duvar boyadık | Nina pinjita muro | Boyadığımız duvar |
önulo umite manjo | Biri yemek yaptı | Önula umita manjo | Birinin yaptığı yemek |
Gördüğünüz üzere “-ita” tamlama yapan ektir. Bir de bunun alternatif versiyonu vardır bu da “-me” ön ekidir. “-me” ön eki ile “-ita” son eki aynı vazifeyi görür.
Normal | Normalin anlamı | Tamlamalı | Tamlamalının anlamı |
Mi pinjite muro | Ben duvar boyadım | Mia mepinja mur | Boyadığım duvar |
Mi umire manjo | Yemek yaparım | Mia meuma manjo | Yapar olduğum yemek |
Mi pedegore vihez | Yolda koşuyorum | Mia mepdega vih | Koşuyor olduğum yol |
Mi vidimte visto | Manzara görmüştüm | Mia mevda visto | Görmüş olduğum manzara |
Nino pinjite mur | Duvar boyadık | Nina mepinja mur | Boyadığımız duvar |
önula umite manjo | Biri yemek yaptı | önula meuma manjo | Birinin yaptığı yemek |
3.1.2) gelecek zaman tipleri için tamlama:
Normal | Normalin anlamı | Tamlamalı | Tamlamalının anlamı |
Mi irise lerenehek | Okula gideceğim | Mia irise lereneḥo | Gideceğim okul |
Nino eşterise farvidilo | Televizyon alacağız | Nina eşterise farvidilo | Alacağımız televizyon |
Tu legise libro | Kitap okuyacaksın | Tua legisea libro | Okuyacağın kitap |
Teho lavise kuro | Araba yıkayacaklar | Teha lavisea kuro | Yıkayacakları araba |
Görüldüğü üzere gelecek zaman eklinden sonra “-a” son eki getirilerek yapılıyor.
Alternatif versiyon:
Normal | Normalin anlamı | Tamlamalı | Tamlamalının anlamı |
Mi irise lerenehek | Okula gideceğim | Mia meiriseha lereneḥo | Gideceğim okul |
Nino eşterise farvidilo | Televizyon alacağız | Nina mėşteriseha farvidilo | Alacağımız televizyon |
Tu legise libro | Kitap okuyacaksın | Tua melgiseha libro | Okuyacağın kitap |
Teho lavise kuro | Araba yıkayacaklar | Teha melviseha kuro | Yıkayacakları araba |
Normal versiyondan farklı olarak önüne “-me” ön eki gelir.
Bu me- ön eki fiilimsi yani ortaç yapma ekidir malumunuz üzere. Mesela yine bazı örnekler verelim daha iyi kavrama için:
Segati=seçilmek | Mesgata=seçilmiş |
Tveri=burmak | Metvera=buruk |