Nomuli dilinde olumsuzlaştırma “a-” ön eki ve “an-“ ön ekiyle yapılır. Bu ekler aynı zamanda zıtlaştırıcı eklerdir. Önüne gelen her şeyi olumsuzlaştırır.
Olumlu | Anlamı | Olumsuz | anlamı |
Korekta | Doğru | akrekta | Doğru değil |
Fakia! | Yap! | afkia! | Yapma! |
Vidi | Görmek | avdi | görmemek |
Vidite | O gördü | avdite | O görmedi |
Vidire | O görür | avdire | O görmez |
Ediçire | O eğitir | Anediçire | Eğitmez |
Ediçi | Eğitmek | Anediçi | Eğitmemek |
Olumsuzluk için “io” veya “nê” edatı da kullanılabilir. Bilindiği üzere io ve nê hayır demektir. Örneklere geçelim:
Olumlu | Anlamı | Olumsuz | anlamı |
Korekta | Doğru | İo korekta Nê korekta | Doğru değil |
Fakia! | Yap! | io fakia! Nê fakia! | Yapma! |
Vidi | Görmek | io vidi nê vidi | görmemek |
Vidite | O gördü | io vidite nê vidite | O görmedi |
Vidire | O görür | io vidire nê vidire | O görmez |
Ediçire | O eğitir | io ediçire nê ediçire | Eğitmez |
Ediçi | Eğitmek | io ediçi nê ediçi | Eğitmemek |
5.2.5-) zıtlaştırıcı
Nomuli dilinde bu ekler “an-“ ve “a-“ ön ekleridir. Bir kelimenin önünde bu eklerden varsa mutlaka bu eklerin geri kalanına zıt bir şeydir. Her iki ekte birbirinin aynısıdır nitelik olarak herhangi bir farklılığı yoktur. Örnekler verelim:
Nomuli | Türkçe |
Rika | Zengin |
Arka | fakir |
Urano | Kentli |
Anurano | Bedevi |
5.2.6-) olmamazlık belirtme
Bu ek türkçe dilindeki “-sız, -siz” ekinin karşılığıdır. Bu ek zıt anlamlı yapıcı ek olan “an-, ve a-” ön ekleriyle aynı ektir. Aynı zamanda sahipliğin olumsuzluk hali olan “amu-“ ön eki de geçerlidir Eskiden “seu-“ diye bir ön ekimiz vardı ama kaldırıldı.
Örnekler:
Akvo | Su |
kva | Susuz |
Botelo | Şişe |
Abtela | şişesiz |
Ketilo | Kalem |
Amuktila | kalemsiz |