Fiil belirtme incelikleri

nomulide fiil belirtmek için -i kullanılırdı bunu biliyoruz. misal arbo=ağaç arbi=ağaç olmak gibi. yahut trinki=içmek gibi. yani mastar ekidir diyebiliriz -i için. türkçedeki -mek neyse nomulide -i o’dur.

Allah bereket versin iyi hoş ama nomuli sadece türkçeye benzeyen bir dil değildir ki. aynı zamanda çekimli dil özelliği de taşır yani kelime bulunduğu yere ve cümlenin ruhuna göre anlam kazanabilir tıpkı ingilizcedeki gibi. I love you cümlesini düşünelim direkt çevirmeye kalkarsak “ben sev sen” oluyor lakin cümlenin ruhu seni seviyoruma geliyor. nomulide de bu vardır bir nebze. peki konumuz ingilizce değil nomulide fiil belirtme incelikleri. -i ekinin türkçedeki -mek, -mak ekiyle aynı göreve sahip olduğunu anladık çünkü ana dilimiz türkçe. Peki ingilizce mantığına göre düşünürsek? ingilizcede mastar yok mu?

ingilizcede mastar eki yok ama edatı var. örneğin içmek derken “to drink” kullanılıyor. “to” edatı yönelme manası veriyor malum yani “to drink” içmeye manasına da gelir. to drink mastarını ispanyolcaya çevirirsek ne olur peki? “para beber” olur. ispanyolcada “para” demek “için” demektir. yani “içme için”. Bu tıpkı şeye benzer “ev için balta alıyorum” cümlesine benzer. aynı cümleyi “eve balta alıyorum” diye de söyleyebilirsiniz.

peki gelelim nomuliye ismin e hali “el” edatı yahut “-ek” son eki bunu biliyoruz. yani eve derken “domek” veya “el domo” kullanmalıyız. peki ev için derken? “por domo” yahut “lidmo” kullanmalıyız. li- ön eki “için” edatıyla aynı manadaydı malum.

peki ingilizcedeki gibi to, for edatları nomulide fiil mastarı olabilir mi? yani fiil belirtebilir mi? işte bu soru mühim bir soru. misal “diçi” demek “söylemek” demek, “diço” demek “söz” yahut “söyleme eylemi” demek.

Por diço=söz için, söyleme için
Lidço=söz için, söyleme için
el diço=söze, söylemeye
diçek=söze, söylemeye

peki “diçi” örneğine gelirlerse nasıl olur?

Por diçi=söylemek için
lidçi=söylemek için
el diçi=söylemek fiiline
diçik=söylemek fiiline

yani por, li-, el, -ek fiil belirteci görevi göremiyor

Log out of this account

Leave a Reply